Sint Josephkerk

Venite adoremus Dominum. Dongen 1907 (Komt, laten wij aanbidden de Koning.
tekst op de eerste klok. Deze viel tijdens WOII ten prooi aan de Duitse Wehrmacht.

In 1907 begon de bouw van de Rooms-katholieke Sint Josephkerk. Omdat aan het einde van de 19e eeuw, door de toename van de bevolking, de Laurentiusparochie en kerk te klein waren geworden, werd in de wijk Achterberg de Sint Josephparochie opgericht en vervolgens de Sint Josephkerk gebouwd. (“… de tweede parochie moest opgericht worden voor de meest afgelegen en tevens volkrijke, deels niet gefortuneerde wijken Uiterste Stuiver, Eind, Breestraat, Vennen, Achterbergsche Straat, Heivelden en Bergen.” Pastoor G. Dirven).
Het terrein waarop de kerk gebouwd zou gaan worden kwam door middel van schenkingen en aankopen in eigendom van de nieuwe Sint Josephparochie. Veel parochianen doneerden naar kunnen ook geld voor de bouw van de kerk en de pastorie.
Bijna honderd jaar later, in 2004, werd de Sint Josephkerk gesloten. Voor ongeveer drie generaties is de Sint Josephkerk een baken in het leven geweest waar menig hoogtijdag werd gevierd.
De Sint Josephkerk was een neogotisch gebouw en werd ontworpen door architect Van Groenendael. Omdat de kerk gebouwd werd aan het eind van de periode van neogotische kerkenbouw heeft het een aantal voor die periode typerende en vernieuwende kenmerken, onder andere de omvang van het middenschip en de transepten die breder zijn dan bij de eerdere neogotische kerken. Het voordeel hiervan is minder hinder van de pilaren en dus een breder zicht in het middenschip.
Aan de achterzijde zijn grote gemetselde en zeer spitse kruisgewelven aangebracht. In de gevels is het metselwerk mooi versierd; speklagen in gele baksteen. De raamtraceringen zijn uitgevoerd in gele profielsteen en zijn rijk versierd. Onder de goten bevinden zich rondboogfriezen en in de topgevels is siermetselwerk aangebracht. De kerk wordt gesierd met een beeldbepalende spitse vieringtoren.
Binnen staan drie in zandsteen uitgevoerde altaren en een door M. van Bokhoven uit Den Bosch gebeeldhouwde preekstoel. Het hoofdaltaar is ruim zes meter hoog en erboven en in de linkerzijkapel werden in 1913 gebrandschilderde ramen aangebracht, gemaakt door F. Nicolas uit Roermond.
In 1958 is de kerk in eigentijdse sfeer uitgebreid. Hiervoor werd de Dongense architect Schellekens aangesteld. Er kwam een nieuwe voorgevel (Delftse School) met klokkentoren. Het Sint Josephbeeld boven de dubbele entree komt nog van de oude gevel.
De uitbreiding in de zijgevels is uitgevoerd in neogotische stijl, maar aan het kleurverschil van de bakstenen kun je de nieuwe van de oude bouwfase onderscheiden.
De ramen in de ronde doopkapel zijn gemaakt door de Dongense glazenier Jan Willemen. Een ander raam van dezelfde glazenier bevindt zich boven het Sint Josephaltaar, rechts in de kerk.

Bij neostijlen in de bouwkunst wordt gebruik gemaakt van historische elementen. Dit werd toegepast vanaf circa 1815. De neogotiek kwam in Nederland na 1850 op en heeft zich laten inspireren door de middeleeuwse gotiek (bloeitijd van de Katholieke Kerk). Het is een reactie op de strakke, koele vormen van het classicisme met haar uitgesproken rationele karakter (gereserveerd, ernst en soberheid).
Na de Reformatie werden nieuwgebouwde katholieke kerken uitgevoerd in neogotische stijl (refererend aan de bloeitijd van de Katholieke Kerk in de Middeleeuwen).